۵ خرداد در دنیای علم چه خبر؟  

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۵ خرداد اردیبهشت برابر ۲۵ می را ورق می‌زنیم.

***

آزمایش پنی‌سیلین

۲۵ می ۱۹۴۰ میلادی برابر با ۵ خرداد ۱۳۱۹ خورشیدی، در یکی از معروف‌ترین آزمایش‌های روی حیوانات آزمایشگاهی در تاریخ پزشکی، ۸ موش با دوز کشنده باکتری استرپتوکوک تلقیح شدند و سپس از این تعداد، به ۴ موش پنی‌سیلین تزریق شد. روز بعد، چهار موش که فقط به آنها استرپتوکوک داده شد، مردند و چهار موش دریافت‌کننده پنی‌سیلین سالم و زنده ماندند. دانشمندان دانشگاه آکسفورد، هوارد فلوری، ارنست چین و نورمن هیتلی در این آزمایش، کشف الکساندر فلمینگ را احیا کردند. آنها آنتی‌بیوتیک کافی برای آزمایش را با جداسازی ماده فعال از آنچه فلمینگ «آب کپک» نامیده بود تولید کردند، ۱۰ سال پیشتر، علاقه فلمینگ زمانی که متوجه شد تولید پنی‌سیلین دشوار و بسیار ناپایدار است و بر بعضی باکتری‌ها (به‌خصوص وبا و طاعون خیارکی) اثر ندارد و اگر به شیوه خوراکی مصرف شود در حیوانات اثر نمی‌کند، کاهش یافت. سال ۱۹۴۸ و ۸ سال بعد از آزمایش موفق پنی‌سیلین درست در چنین روزی، اندرو جی مویر حق اختراع ایالات متحده را برای روش تولید انبوه پنی‌سیلین دریافت کرد.

پیتر زیمان

۲۵ می ۱۸۶۵ میلادی برابر با ۵ خرداد ۱۲۴۴ خورشیدی، پیتر زیمان فیزیک‌دان هلندی به‌دنیا آمد. او به‌دلیل ارائه اثر زیمان در سال ۱۹۰۲ برنده جایزه نوبل فیزیک شد. به شکافتگی خطوط طیفی اتم‌ها در حضور میدان مغناطیسی، اثر زیمان گفته می‌شود که در تشدید مغناطیسی هسته‌ای (ان‌ام‌آر) و تصویرسازی تشدید مغناطیسی (ام‌.‌آر.‌آی) کاربردهای مهمی دارد. زمانی‌که اتم‌های هیدروژن یا هیدروژن‌گونه (اتم‌های تک‌الکترونی) در میدان مغناطیسی یکنواخت قرار نمی‌گیرند اثر زیمان رخ می‌دهد.

ایگور ایوانوویچ سیکورسکی

۲۵ می ۱۸۸۹ میلادی برابر با ۵ خرداد ۱۲۶۸ خورشیدی، ایگور ایوانوویچ سیکورسکی، طراح بال‌گرد و هواپیمای مسافربری به‌دنیا آمد. او در سال ۱۹۱۳ اولین هواگرد بال‌ثابت چند موتوره و در سال ۱۹۱۴ اولین هواپیمای مسافربری را طراحی کرد و به پرواز درآورد. سیکورسکی در سال ۱۹۱۹ به آمریکا مهاجرت و در سال ۱۹۲۳ شرکت هوانوردی سیکورسکی را تاسیس کرد که به‌عنوان یکی از بزرگترین و بهترین شرکت‌های تولیدکننده بال‌گرد شناخته می‌شود. سیکورسکی در سال ۱۹۳۹ نخستین هلیکوپتر قابل استفاده را با نام ووت-سیکورسکی وی‌اس-۳۰۰ طراحی کرد و با اصلاح طرح خودش بال‌گرد سیکورسکی ار-۴ را ساخت که در سال ۱۹۴۲ اولین هلیکوپتری شد که به تولید انبوه رسید.

کارل واگنر

۲۵ می ۱۹۰۱ میلادی برابر با ۵ خرداد ۱۲۸۰ خورشیدی، کارل واگنر، شیمی‌فیزیکدان آلمانی که او را «پدر شیمی حالت جامد» می‌نامند، به‌دنیا آمد. او در تبدیل متالورژی شیمیایی به علمی دقیق پیشگام بود و توجه خودش را به حوزه گسترده‌ای ازجمله نظریه نرخ اکسیداسیون، فلز‌خوردگی، کاتالیز، فتوشیمی، باتری‌ها، سلول‌های سوختی، نیمه‌رساناها و عیوب کریستالی معطوف کرد. اواخر دهه ۱۹۲۰، او به همراه والتر شاتکی، مقالاتی نوشت که در زمینه ساختارهای معیوب در مواد حالت جامد نظم ایجاد کردند. کارهای واگنر به مواد حالت جامد بر نتیجه نقص شبکه در ساختارهای اتمی اکسیدها و سولفیدها متمرکز بود. از او به‌عنوان یکی از بزرگان شیمی‌فیزیک یاد می‌شود. او به‌دلیل تعداد زیادی از مفاهیم جدیدی که ابداع کرد و بعدها به رشته‌های علمی و فنی مهمی تبدیل شدند، شهرت دارد.